Hurtowy handel kruszcami na świecie odbywa się za pomocą giełd. Najważniejsze giełdy kruszców na świecie znajdują się w Wielkiej Brytanii, USA i w Chinach. Ta sytuacja powoli się zmienia, powoli rośnie udział innych giełd, prawdopodobnie, w przyszłości drastycznie wzrośnie wolumen handlu kruszcami w krajach BRICS, tj. w Chinach, Indiach i w Rosji.
Wielu zachodnich analityków twierdzi, że te zmiany spowodują urealnienie cen metali, m.in. złota,, srebra, platyny. Powody – rzekome manipulacje cenami metali szlachetnych przez wielkie banki.
1. LBMA (London Bullion Market Association) z Wielkiej Brytanii – Londyński rynek złota jest hurtowym, pozagiełdowym rynkiem handlu złotem, srebrem, platyną i palladem. Handel prowadzony jest przez członków London Bullion Market Association (LBMA), ściśle nadzorowanych przez Bank Anglii. Większość członków to duże międzynarodowe banki lub dealerzy kruszców i rafinerie.
Fizyczne właściwości sztab złota i srebra używanych do rozliczeń na rynku są opisane w specyfikacji Good Delivery, która jest zbiorem zasad wydanych przez LBMA. Określa ona również wymagania dotyczące wpisu na listę zatwierdzonych rafinerii LBMA Good Delivery List. Na tej giełdzie ma miejsce prawie 70% światowego handlu złotem.
2. LME (London Metal Exchange) zarządza LBMA Platinum and Palladium Price. Londyńska Giełda Metali jest światowym centrum handlu metalami przemysłowymi – większość wszystkich transakcji futures na metale nieżelazne jest zawierana na naszych platformach. LME licencjonuje swoje dane do wielu różnych celów, w tym do dystrybucji i tworzenia produktów pochodnych. Szczególne zastosowania cen dla LBMA Platinum i Palladium wymagają licencji na użytkowanie. Możliwość fizycznej dostawy za pośrednictwem ogólnoświatowej sieci magazynów zatwierdzonych przez LME sprawia, że jest to idealne miejsce do zabezpieczania dla przemysłu i zapewnia cenę referencyjną metali.
3. COMEX (Commodity Exchange Inc.) z USA – jest głównym rynkiem kontraktów futures i opcji na metale takie jak złoto, srebro, miedź i aluminium. COMEX to skrót od pełnej nazwy giełdy: The Commodity Exchange Inc.. Dwa główne oddziały firmy CME Group z Chicago to New York Mercantile Exchange i Commodity Exchange,Inc (COMEX), niegdyś będące odrębnymi giełdami. NYMEX ma swoją historię od 1882 roku i przez większość swojej historii, jak to było typowe dla giełd, była własnością członków, którzy na niej handlowali.
4. Tocom (Tokyo Commodity Exchange, Japan Exchange Group) – giełda z Tokyo w Japonii. Tocom jest największą w Japonii i jedną z najbardziej znanych azjatyckich giełd towarowych kontraktów terminowych. TOCOM obsługuje elektroniczne rynki metali szlachetnych, ropy naftowej, gumy i towarów miękkich. Oferuje kontrakty futures i opcje na metale szlachetne (złoto, srebro, platynę i pallad); energię (ropę naftową, benzynę, naftę i olej napędowy); kauczuk naturalny i produkty rolne (soję, kukurydzę i azuki).
TOCOM powstała w 1984 r. z połączenia Tokyo Textile Exchange, założonej w 1951 r., Tokyo Rubber Exchange i Tokyo Gold Exchange. Giełda stała się spółką nastawioną na zysk i będącą własnością akcjonariuszy w 2008 roku.
W 2009 r. uruchomiła obecną platformę transakcyjną opartą na technologii Nasdaq OMX. TOCOM będzie korzystać z nowej platformy obrotu instrumentami pochodnymi Japan Exchange Group, Next J-Gate, od września 2016 roku.
5. SGE (Shanghai Gold Exchange) z Szanghaju w Chinach – Największa czysto fizyczną giełdą spot na świecie. We wrześniu 2014 r. SGE utworzyła Shanghai Gold Exchange International (SGEI) i uruchomiła International Board, stając się pierwszym chińskim rynkiem czynników produkcji otwartym na globalnych inwestorów i punktem odniesienia dla internacjonalizacji chińskiego rynku. Międzynarodowa Rada przyciągnęła 79 międzynarodowych członków i 81 międzynarodowych klientów.
Założona w 2002 r. pod ścisłym nadzorem Ludowego Banku Chin, SGE cieszyła się szybkim wzrostem znaczenia, który odzwierciedlał rosnące znaczenie Chin na rynku złota. W 2016 r. SGE wprowadziła benchmark Shanghai Gold Price, aby umocnić rolę Chin jako podmiotu ustalającego ceny, pomóc w umiędzynarodowieniu RMB i poszerzyć międzynarodowy udział w chińskim rynku.
6. IIBX (India International Bullion Exchange) z Indii – została uruchomiona przez szanownego premiera Indii, Shri Narendrę Modiego 29 lipca 2022 roku. IIBX jest promowana przez wiodące indyjskie instytucje infrastruktury rynkowej, takie jak NSE, INDIA INX (spółka zależna BSE), NSDL, CDSL i MCX. IIBX ma siedzibę w GIFT IFSC, Gandhinagar, Gujarat, Indie. IIBX jest regulowany przez International Financial Services Centres Authority (IFSCA) (https://www.ifsca.gov.in).
IIBX został stworzony w celu zapewnienia bramy do importu kruszcu do Indii i zapewnienia światowej klasy ekosystemu wymiany kruszcu w celu promowania handlu kruszcem, inwestowania w kruszcowe produkty finansowe i skarbce w IFSC.
IIBX umożliwia handel kruszcami, które są zgodne z wytycznymi OECD dotyczącymi należytej staranności w zakresie odpowiedzialnego łańcucha dostaw minerałów z obszarów dotkniętych konfliktami i obszarów wysokiego ryzyka w celu zapewnienia integralności łańcucha dostaw.
7. SBMA (Singapore Bullion Market Association) – jest organizacją non-profit, która reprezentuje naszych członków z branży metali szlachetnych, w tym między innymi banki kruszców, giełdy, rafinerie, firmy handlowe i firmy logistyczne. Stowarzyszenie odgrywa kluczową rolę w rozwoju Singapuru jako centrum metali szlachetnych ASEAN i globalnego centrum łączności dla metali szlachetnych.
SBMA zostało utworzone w grudniu 1993 r. przez 16 członków korporacyjnych z branży metali szlachetnych. Rozpoczęła działalność na początku 1994 r., aby zaangażować Komitet Roboczy ds. Podatku od Towarów i Usług (GST) w dyskusje dotyczące wyłączenia GST z metali szlachetnych oraz rozwoju Singapuru jako centrum kruszców w regionie Azji i Pacyfiku. SBMA zapewnia wiedzę rynkową i doradztwo odpowiednim ministerstwom i agencjom rządowym zarówno w Singapurze, jak i ASEAN. Pomaga tworzyć sprzyjające środowisko biznesowe dla sektora metali szlachetnych w Singapurze i regionie Azji i Pacyfiku.
8. DGCX (Dubai Gold and Commodities Exchange) – rozpoczęła działalność w listopadzie 2005 r. jako pierwsza w regionie giełda towarowych instrumentów pochodnych i jest dziś wiodącą giełdą instrumentów pochodnych na Bliskim Wschodzie. DGCX jest spółką zależną Dubai Multi Commodities Centre (DMCC), strategicznej inicjatywy rządu Dubaju, z mandatem do zwiększenia przepływów handlowych towarów przez Emiraty poprzez zapewnienie odpowiedniej infrastruktury fizycznej, rynkowej, finansowej i wymaganych usług.
Zespół zarządzający DGCX składa się z pracowników wyższego szczebla z branży towarowej, papierów wartościowych i usług finansowych, wnoszących bogate doświadczenie i wiedzę, aby zapewnić sukces DGCX.
9. CGSES (Chinese Gold and Silver Exchange Society) – to organizacja zrzeszająca firmy handlujące złotem w Hongkongu, które są uczestnikami Chinese Gold and Silver Exchange, pierwszej giełdy w Hongkongu. Chińska Giełda Złota i Srebra została założona w 1910 r. i ma ponad 110-letnią historię. CGSE jest jedną z niewielu giełd na świecie, która posiada zarówno otwartą, jak i elektroniczną platformę handlu metalami szlachetnymi. Jest to jedyna fizyczna giełda złota i srebra w Hongkongu zatwierdzona przez rząd na mocy prawa Hongkongu w art. 3 lit. d) rozdziału 82.
CGSES ma 171 członków korporacyjnych z branży metali szlachetnych reprezentujących kluczowych interesariuszy, w tym banki, duże grupy jubilerskie, kupców kruszców, rafinerie złota i instytucje finansowe. Rolą CGSE jest zapewnienie swoim członkom miejsca ułatwiającego działalność handlową metalami szlachetnymi i doradztwo dla członków. Stanowił bramę na rynek chiński.
10. MOEX (Moscow Exchange) – Giełda w Moskwie, Rosja zapewnia dostęp do rynku metali szlachetnych. Oferuje rynek derywatów i opcje na wiele metali szlachetnych – złoto, srebro, platynę i pallad. Ponadto oferuje również dostępne kontrakty futures (dostarczone złoto i srebro), które implikują fizyczną dostawę aktywów po wygaśnięciu umowy.
Rynek instrumentów pochodnych jest najlepszym sposobem handlu metalami szlachetnymi po cenach światowych, dostępną i wygodną alternatywą dla tradycyjnych inwestycji, takich jak inwestycje w kruszety, monety, udziały firm wydobywczych i zdepersonalizowane konta metalowe. Kontrakty są rozliczane gotówką, rozliczenia opierają się na londyńskich ustaleniach. Cena wykonania kontraktów terminowych na złoto, platynę, pallad jest ustalana w oparciu o poranną naprawę, a cena wykonania srebrnych kontraktów terminowych jest ustalana przy naprawie w południe.
Warto wspomnieć, że dostawy kruszców z rosyjskich zakładów i mennic zostały zbanowane przez LBMA na podstawie sankcji sankcji nałożonych przez Wielką Brytanię/UE/USA od marca 2022 r., LBMA zawiesiła ze skutkiem natychmiastowym rosyjskie rafinerie złota i srebra.
Niemniej LBMA została szybko zastąpiona jako odbiorca rosyjskich metali szlachetnych przez Zjednoczone Emiraty Arabskie (UAE), które stały się kluczowym ośrodkiem handlowym dla rosyjskiego złota. UAE, państwo Zatoki Perskiej zaimportowało w 2022 roku 75,7 ton rosyjskiego złota o wartości 4,3 miliarda dolarów – w porównaniu z zaledwie 1,3 tony w 2021 roku.
Chiny i Turcja były kolejnymi największymi miejscami docelowymi, importując po około 20 ton między 24 lutego 2022 r. a 3 marca 2023 r. Wraz ze Zjednoczonymi Emiratami Arabskimi te trzy kraje odpowiadały za 99,8% rosyjskiego eksportu złota w danych celnych za ten okres.
Instytucja która monitoruje rezerwy złota na świecie to World Gold Council, która regularnie informuje o zmianach rezerw złota w poszczególnych krajach zgodnie z oficjalnymi informacjami. Należy wspomnieć, że aby dane dotyczące rezerw złota podawane przez poszczególne kraje były wiarygodne – to ich rezerwy złota powinny być regularnie poddawane audytom (sprawdzenie zawartości i ilości). Warto również wiedzieć, że istnieje również szary rynek złota, który umyka takim statystykom.
Credit: photo by Zlaťáky.cz.