W XXI wieku oszczędzanie stało się niemodne na Zachodzie. Oszczędzanie to cecha odpowiedzialnych ludzi, którzy z dochodów odkładają co najmniej 10% w formie oszczędności. Lansowane od wielu lat powiedzenie, że banki są instytucjami zaufania publicznego straciło rację bytu od chwili gdy zaczęły udzielać kredytów walutowych osobom fizycznym (prywatnym).
Depozytem nazywa się wszystkie pieniądze złożone w banku, na przykład na rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym. Działalność większości banków polega na tym, że środki zdeponowane u nich przez klientów są pożyczane kolejnym osobom lub bankom. W świetle polskiego prawa deponenci to nie tylko osoby fizyczne, czyli obywatele ale również kasy, spółdzielnie czy wspólnoty mieszkaniowe. Klienci upadłego banku mogą dochodzić swoich roszczeń w ciągu 5 lat od ogłoszenia upadłości.
Rozsądni obywatele dostrzegają wpływ systemu finansowego na polityków i rządy. Tendencje polityków do wywoływania inflacji, drukowania pieniędzy bez pokrycia budzą pytania o ich motywacje i powiązania z sektorem bankowym. Ponad 1 bilion złotych trzymają Polacy na zwykłych depozytach w bankach w Polsce. Jedyne czego można być pewnym przy trzymaniu gotówki, to że straci ona na wartości wskutek ciągle postępującej inflacji.
Ta sytuacja pokazuje, jaki ogrom pracy warto włożyć w ekonomiczną edukację społeczeństwa aby mogło podejmować świadome decyzje w oparciu o fakty a nie reklamy banków w telewizji lub w Internecie.
Jak działa gwarantowanie depozytów?
Obecnie w Unii Europejskiej systemy gwarantowania depozytów są prowadzone w każdym kraju osobno, ale we wszystkich obowiązuje ten sam minimalny poziom ochrony: gwarancją musi być objęta kwota 100 tys. euro na osobę (deponenta).
Ochronie nie podlegają imienne depozyty złotowe i walutowe: Skarbu Państwa. Narodowego Banku Polskiego; Banków, banków zagranicznych oraz instytucji kredytowych, o których mowa w ustawie – Prawo bankowe.
Depozyty i lokaty w bankach gwarantuje Bankowy Fundusz Gwarancyjny zgodnie z Ustawą o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji z dnia 10 czerwca 2016 roku. W pełnej wysokości gwarantowane są depozyty, których równowartość w złotych nie przekracza 100 000 euro. Aktualnie to kwota około: 434 790 złotych. To duża kwota dla przeciętnego Kowalskiego. Dla wielu Polaków tak wysoka kwota jest dostępna, gdy sprzedają mieszkanie lub dom.
Ile wynosiły opłaty/składki banków i firm inwestycyjnych na rzecz BFG w 2023 roku?
BFG informuje na swojej stronie, że to kwota: 24 638 mln złotych +
Ile wynosiły składki kas na rzecz BFG w 2023 roku?
BFG informuje na swojej stronie, że to kwota: 278 132 tys. złotych czyli 27,81 mln złotych.
W sumie to daje kwotę: 24 638 + 27,81 = 24 655,81 mln złotych, czyli 24,66 mld złotych.
W porównaniu do kwoty 1 bln złotych zdeponowanych w bankach w postaci depozytów tak kwota stanowi 0,025 czyli 2,5% całości wszystkich depozytów w Polsce. Czy Polacy mają świadomość, że w przypadku kryzysu finansowego na skalę światową mogą utracić większość swoich oszczędności, które złożyli w bankach?
Jeśli po upadku dużego banku krajowy system gwarantowania depozytów nie jest w stanie zrekompensować strat poniesionych przez deponentów, niedobór może zostać pokryty ze środków publicznych, co jednak oznacza obciążenie budżetu danego kraju.
W dodatku światowy kryzys finansowy z lat 2007–2009 pokazał, że problemy banków nie zatrzymują się na granicy państwowej. Należy pamiętać, że na budżet państwa składają się wszystkie podatki i opłaty nakładane na podatników przez polityków.
Jak działa europejski system gwarantowania depozytów?
Odpowiedzią Europy na kryzys finansowy jest ściślejsze współdziałanie. Wielkie banki w strefie euro – na które przypada ponad 80% wszystkich aktywów bankowych tej strefy – są obecnie nadzorowane w taki sam sposób w ramach jednolitego mechanizmu nadzorczego, który tworzą EBC i krajowe organy nadzoru bankowego. W Polsce to Komisja Nadzoru Finansowego.
Komisja Europejska proponuje, by system ten wprowadzać etapami. Zbudowanie funduszu gwarancyjnego zajmie bankom kilka lat. Docelowo ma on wynieść 0,8% łącznej wysokości objętych nim depozytów.
Według danych z 2011 roku odpowiada to kwocie 43 miliardów euro (obecnie to ok. 187 mld złotych).
Obecnie ta kwota nie pokryje nawet roszczeń samych Polaków (1 bilion złotych na lokatach). Podobnie wygląda sytuacja z funduszami gwarancyjnymi w Europie czy w USA.
Aby mieć pewność, że nawet w razie upadłości banku znaczna część depozytów będzie bezpieczna, wszystkie banki składają się na wspólny fundusz gwarancyjny, tzw. system gwarantowania depozytów. Ma on duże znaczenie dla utrzymania zaufania społecznego do systemu bankowego i zapobiegania masowemu wycofywaniu depozytów nawet przy napiętej sytuacji gospodarczej.
Czy kwota w wysokości 0,8% łącznej wysokości wszystkich depozytów jest w stanie zaspokoić roszczenia ludzi oszczędzających w bankach?
Odpowiedz sobie na to pytanie samodzielnie.
Środki finansowe przechowywane w systemie finansowym dawniej były gwarantowane przez rząd. Te czasy powoli odchodzą do przeszłości. Po kryzysie bankowym w 2008 roku, urzędnicy w krajach Zachodu (USA, UE) powoli zmieniali prawo w taki sposób, aby ratować banki a nie oszczędności klientów banków w przypadku kolejnego kryzysu finansowego.
UE ustanowiła dyrektywę 2014/59/UE wprowadzającą przepisy regulujące prowadzenie działań naprawczych oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w odniesieniu do instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych. Dyrektywa miała na celu niedopuszczenie do wykorzystywania, w przypadkach kolejnych upadłości banków, mechanizmu bailout, który zakłada ratowanie banków z pieniędzy publicznych.
Urzędnicy unijny w 2011 roku powołali do życia Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EUNB), który jednoznacznie informuje na swojej stronie, że “ma pełnić kluczową rolę w ochronie integralności i solidności sektora bankowego UE w celu wspierania stabilności finansowej w UE”.
Kolejna informacja o działalności EUNB na jego stronie: “Naszą misją jest przyczynianie się do stabilności i efektywności europejskiego systemu finansowego poprzez proste, spójne, przejrzyste, sprawiedliwe regulacje i nadzór, które przynoszą korzyści wszystkim obywatelom UE.”. Brak informacji o ochronie lokat, depozytów i akcji posiadanych przez mieszkańców UE, a to powinno Ci dać do myślenia.
Potem próbowano wprowadzić poprawki, m.in. Europejskiego systemu gwarantowania depozytów (EDIS).
Ile pieniędzy mają instytucje gwarantujące depozyty?
Jak widać z powyższych wyliczeń, instytucje gwarantujące depozyty bankowe mają bardzo mało środków aby zapewnić deponentom upadających banków zwrot pieniędzy. Mało tego, na wspólny fundusz gwarancyjny zwykle składają się wszystkie banki działające na danym rynku.
W przypadku, gdy managerowie tych banków wykażą się niekompetencją i stracą środki powierzone im przez klientów to rzadko ponoszą odpowiedzialność za swoje czyny. Po kryzysie finansowym w 2008 roku jedynie Islandia podjęła odpowiednie kroki wobec managerów banków.
Pozostałe kraje, również w Unii Europejskiej pozostawiły w spokoju managerów bankowych (too big to fail), którzy doprowadzili banki do strat. To pokazuje, jak duże i niejasne powiązania istnieją między sektorem bankowym i światem polityki. Zwróć uwagę ile pieniędzy ma BFG czy EUNB, to znikomy procent wszystkich depozytów w polskich czy w europejskich bankach.
Jeśli nadal wierzysz, że Twoja lokata w banku jest bezpieczna, to ponownie przeanalizuj uregulowania prawne i fakty. Jeśli wierzysz, że Twoje oszczędności na lokacie w banku są naprawdę Twoje, to czytaj dalej ten artykuł, dowiesz się więcej.
W USA, jeśli banki nie ubezpieczają się w instytucji gwarantującej depozyty FDIC, to klienci banków mogą w ogóle nie odzyskać depozytów. Tak zresztą się działo wiele razy w przeszłości. Z tego powodu część przewidujących klientów banków w USA w zeszłym roku zaczęła wycofywać depozyty z banków aby je zainwestować w inne aktywa, np. w złoto lub w srebro lub akcje.
Czy ci klienci wiedzą więcej niż pozostali? Czy ci przewidujący klienci postanowili zdywersyfikować swoje oszczędności? Historia pokazuje, że w sytuacjach przedkryzysowych lub kryzysowych deponenci wycofywali lokaty z banków ponieważ obawiali się, że banki upadną i nie odzyskają swoich pieniędzy.
W momencie wystąpienia kryzysu już jest za późno, ponieważ zagrożone banki już mogą nie mieć pieniędzy. Z kolei państwa też mogą mieć problemy, ponieważ większość państw jest obecnie mocno zadłużona.
Skąd politycy wezmą waluty na wypłaty dla klientów banków? Politycy mogą podnosić podatki w nieskończoność, ale istnieje pewna bariera, powyżej której nie mogą zabierać obywatelom pieniędzy: gdy ludzie nie mają pracy i oszczędności w instytucjach bankowych lub publicznych.
Gdyby jednak politycy zdecydowali się zabierać obywatelom mieszkania i domy na poczet spłaty zadłużenia państwa to pewnie spowodowaliby bunt obywateli. Wywłaszczanie obywateli jest teoretycznie możliwe, zgodnie ze znowelizowaną ustawą “Prawo Geologiczne“. Polacy pewnie pomyślą, że swoi (Policja, Wojsko) ich nie będą wywłaszczać.
Jednak politycy znaleźli sposób aby w razie potrzeby, do dyscyplinowania Polaków zatrudnić obce wojska: Ustawa 1066 oraz Ustawa 1063. Nieświadomi prawa obywatele pewnie powiedzą: to teorie spiskowe 🙂
Gwarancje depozytów w bankach
W sytuacji nasilenia się kryzysu finansowego, nie należy mieć złudzeń, że politycy na całym świecie będą ratować przede wszystkim banki. Pokazał to ostatni kryzys w USA w 2008 roku, po którym w USA zrezygnowano z mechanizmu bail-out, pozostawiono mechanizm bail-in (ustawa Dodda-Franka).
Mechanizm bail-in w praktyce sprowadza się do tego, że klienci banków są na ostatnim miejscu w roszczeniach wobec banków przeżywających kryzys niewypłacalności. Jednym słowem – pieniądze klientów w bankach zostaną zamienione na bezwartościowe akcje tych banków, co w praktyce oznacza skonfiskowane aby ratować banki.
Europejski Bank Centralny również prowadził prace dot. banków w Europie nad przeprowadzeniem oceny możliwości przeprowadzenia restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, opracowaniem planów restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz określeniem poziomów MREL. Prace te rozpoczęły się w 2015 roku.
Ta dyrektywa w sprawie naprawy oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banków (BRRD) miała wprowadzić narzędzie umorzenia lub konwersji długu we wszystkich państwach członkowskich we wszystkich państwach członkowskich do dnia 1 stycznia 2016 r..
W dyrektywie BRRD kilka szczególnych rodzajów zobowiązań, oprócz gwarantowanych depozytów, jest wyłączonych z bail-in, np. z umorzenia lub konwersji długu, np. zobowiązania zabezpieczone, zobowiązania związane z aktywami klientów, środkami pieniężnymi klientów lub powiernicze oraz niektóre bardzo krótkoterminowe (krótsze niż siedem dni) zobowiązania wobec innych instytucji lub systemów instytucji lub systemów finansowych/operatorów takich systemów.
Wszyscy wierzyciele są również chronieni są również chronieni przez zasadę “no-creditor-worse-off“, tj. nigdy nie powinni ponosić strat w ramach restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, które są wyższe niż w przypadku normalnej niewypłacalności.
Reasumując, Komisja Europejska wyłączyła swoje zasady (fiskalne i dotyczące pomocy państwa), aby pomóc obywatelom, ale ktoś zapomniał także wyłączyć dyrektywę w sprawie umorzenia lub konwersji długu. Beneficjenci to ogromne, zadłużone banki w Europie.
BRRD ma zastosowanie do bardzo szerokiego spektrum zobowiązań płatniczych oraz innych zobowiązań umownych i pozaumownych w umowach zawartych przez instytucje finansowe z EOG w dniu 1 stycznia 2016 r. lub później.
Pieniądze w banku nie są Twoje!
Środki na rachunku bankowym nie stanowią Twojej własności a własność banku ponieważ: z chwilą wpłaty pieniędzy na rachunek bankowy tracisz ich własność na rzecz banku prowadzącego rachunek a nabywasz roszczenie, wierzytelność o zwrot takiej samej ich wartości.
I nie przysługuje Ci powództwo o zwolnienie spod egzekucji. Z chwilą wpłacenia pieniędzy na rachunek bankowy właścicielem takich środków staje się bank, a bank rozporządzając tymi środkami, rozporządza własnym mieniem.
Dywersyfikacja oszczędności, nawet skromnych daje możliwości ich zachowania w przyszłości. Złoto w formie fizycznej, poza kontrolą banków i poza kontrolą polityków daje wolność, jest namacalne i osadzone w rzeczywistości, nie jak wirtualne, elektroniczne waluty w banku. Dlatego wielu wpływowych ludzi na świecie boi się złota, ponieważ jeśli je posiadasz, nie mogą Cię kontrolować.
Sprawdź również artykuł pt. “Do kogo należą zabezpieczenia w papierach wartościowych?” w którym piszę o VOM, czyli szybkości krążenia pieniądza w gospodarce. Możesz tam pobrać książkę pt. “Wielkie branie“, w której autor opisuje jak dzięki nowym przepisom “bezpiecznej przystani”, przeniesienie aktywów klientów na wierzycieli, które wcześniej uznano za nieuczciwe, nie może być już kwestionowane.
Udostępnij ten artykuł rodzinie i znajomym aby poznali inny punkt widzenia na lokaty bankowe, niż ten prezentowany w mass media.
Niniejszy artykuł nie ma charakteru porady prawnej ani podatkowej, a także nie stanowi pośrednictwa finansowego czy porady inwestycyjnej.